Auga potable en risco de extinción na Limia?

Os antecedentes

Nos últimos 11 anos a Sociedade Galega de Historia Natural advertiu en máis de 35 ocasións á Consellería de Medio Ambiente que a proliferación de granxas industriais na Limia estaba a ter consecuencias negativas sobre a calidade e a cantidade das augas.

Nos últimos 11 anos a Consellería de Medio Ambiente ignorou sistemáticamente todas as alegacións de SGHN e outorgou declaracións de impacto ambiental favorables a todos os proxectos de novas granxas industriais (ou ampliacións das existentes) na Limia.

Exercendo o dereito á información

Ao abeiro da lexislación vixente que garante o dereito dos cidadáns á información ambiental (Directiva 2003/4/CE; Ley 27/2006), o 25-10-2019 Sociedade Galega de Historia Natural solicitou á Dirección Xeral de Saúde Pública (Consellería de Sanidade) as analíticas oficiais da auga dos sistemas municipais de abastecemento dos concellos da chaira da Limia dos últimos 5 anos.

As consecuencias

Os datos dos anos 2015 e 2016 facilitados pola D.X. de Saúde Pública non inclúen o contido en nitratos nas augas. As analíticas realizadas pola D.X. de Saúde Pública en 2017, 2018 e 2019 nas augas subministradas para consumo humano polos sistemas municipais de abastecemento na chaira da Limia amosan:

• Un incremento sostido da concentración media de nitratos (16,8 mg/litro en 2017; 18,0 mg/litro en 2018; 21,5 mg/litro en 2019) no conxunto dos 24 abastecementos analizados.
• Un total de 11 valores que sobrepasan o valor de alerta de 30 mg/litro de nitratos nos abastecementos de:
  • Couso da Limia: 2 de 5 datas con análisis.
  • Piñeira de Arcos: 2 de 3 datas con análisis.
  • Sandiás: 1 de 5 datas con análisis.
  • Trasmiras: 1 de 2 datas con análisis
  • Vilariño das Poldras: 3 de 4 datas con análisis.
  • Vilar de Lebres: as 2 datas con análisis.
• Un total de 9 valores que exceden o límite legal de 50 mg/litro de nitratos nas augas de consumo humano nos abastecementos de:
  • Cardeita: 5 de 7 datas con análisis.
  • Cortegada: 1 de 2 datas con análisis.
  • Piñeira de Arcos: 1 de 3 datas con análisis.
  • Sandiás: 1 de 2 datas con análisis.
  • Vilariño das Poldras: 1 de 4 datas con análisis.

Despois de anos ignorando o principio elemental de precaución e facendo caso omiso as advertencias reiteradas da Sociedade Galega de Historia Natural, o deterioro do recurso auga (en calidade e cantidade) na Limia xa non só é un problema ambiental, tamén o é de saúde pública que as administracións competentes teñen que afrontar.

É as augas dos pozos particulares?

Pero si estes son os datos oficiais das augas para o consumo dos abastecementos municipais, qué sucede coas augas dos pozos?… Mentres agardamos que as autoridades competentes locais, autonómicas e estatais aborden dunha vez a raíz do problema, desde a Sociedade Galega de Historia Natural recomendan a aqueles vecinos que consuman auga de pozos particulares que, canto antes, verifiquen si a auga é ou non potable polos niveis de nitratos.

Có obxectivo de documentar a extensión do problema coa maior precisión posible, a Sociedade Galega de Historia Natural agradece o envío das analíticas de pozos particulares coa súa localización exacta e data ao correo electrónico: sghn@sghn.org