En 2014 o investigador da Universidade de Vigo Anxo Mena publicou unha tese de doutoramento na que demostraba que os desprendementos masivos de icebergs no Atlántico norte, os coñecidos como Eventos de Heinrich, provocaron o maior cambio climático na oceanografía de Galicia. Ese estudo estaba centrado, sobre todo, en como afectaron eses cambios a microorganismo como o plancto, pero neses intres pouco ou nada se sabía sobre as transformacións que produciran na comunidade macrobentónica, no conxunto de animais que habitaban neses intres o fondo da denominada Conca Interior de Galicia, unha depresión submarina de máis de 3000 metros de fondo que se estende do norte ao sur a uns cen quilómetros da costa galega. Estes datos chegan agora da man dun equipo internacional do que forman parte o propio Anxo Mena e o docente que dirixiu a súa tese, Guillermo Francés, investigadores ambos do grupo de investigación de Oceanografía Xeolóxica e Bioxeoquímica do Centro de Investigación Mariña CIM-UVigo; o profesor Francisco Javier Tovar, da Universidade de Granada, que liderou o estudo, e o investigador da Royal Holloway University of London Javier Dorador.
O traballo foi publicado esta mesma semana na revista Global and Planetary Change e supón a continuación do estudo multidisciplinar que se está a levar a cabo sobre a Conca Interior de Galicia, unha liña de investigación que arrancou coa propia tese de doutoramento de Mena, investigación que agora foi empregada como marco teórico para esta nova fase do estudo, sobre todo no que se refire á información cronolóxica e aos procesos sedimentarios existentes.
Cambios que aconteceron no Pleistoceno e que serven de modelo para o futuro
Este novo artigo afonda en como os Eventos de Heinrich, que son eses cambios climáticos abruptos que aconteceron no Pleistoceno trouxeron ata as latitudes de Galicia grandes cantidades de icebergs, cambiaron as comunidades macrobentónicas e, polo tanto, as pegadas que estas deixaron sobre o sedimento. “Coñecer como afectan ao hábitat bentónico os cambios climáticos abruptos é moi importante porque nos axuda a comprender a acción das masas de auga, non só no relacionado cos procesos sedimentarios, senón tamén no que ten que vercoa fauna bentónica asociada”, explica Mena, quen recalca o feito de que poder coñecer isto, tanto a escala global, como a escala rexional, “permítenos ver as variacións dentro dun mesmo sistema ás mesmas alteracións”, unha cuestión que non é menor se temos en conta a actual situación de cambio climático. “Saber o que aconteceu no pasado é o mellor xeito de que a comunidade científica se poida facer unha idea de como reaccionaría a oceanografía e o clima de Galicia ante un acontecemento similar, caracterizado, sobre todo, pola liberación de auga doce ao océano”, recalca Mena.
Coincidindo coa chegada de auga doce na superficie do océano, a fauna bentónica viuse seriamente reducida
Para a posta en marcha do estudo, centráronse no denominado Evento de Heinrich 1, que é o máis próximo á actualidade, e que se localiza hai aproximadamente 16.000 anos. Unha vez analizados todos os datos, os resultados indican que estas comunicades macrobentónicas foron cambiando no propio momento do evento climático e tamén segundo a súa posición relativa cara a costa. “Deste xeito, durante a parte máis extrema do Evento de Heinrich, cando chegaron a maior cantidade de icebergs, estas comunidades quedaron moi reducidas ou case desapareceron debido ás condicións de falla de osíxeno da superficie sedimentaria, recuperándose esta comunidade unha vez que se mitiga este evento ou deixa de ser tan extremo”, recalca o investigador da UVigo.
Por outra parte, o estudo tamén constatou que estas comunidades macrobentónicas tamén cambian segundo a súa proximidade á costa. “As zonas máis próximas á costa teñen maior diversidade e abundancia de animais que as zonas máis afastadas, debido tanto a propia topografía da Conca Interior de Galicia como á oceanografía e á acción das masas de auga sobre o noiro e o fondo da conca”, explica o investigador.
Noticias de última hora en Vigo. Te contamos todo lo que sucede en nuestra ciudad. Desde los sucesos más relevantes hasta artículos de opinión y de interés.